Luisteren.

Af en toe is er een sprankje licht dat de wolken van het hellelandschap dat bekend staat als de jaren 2020 scheidt. Zo'n moment gebeurde gisteren. Onschuldig vroeg Elmo – dat klopt, het personage uit Sesamstraat, of in ieder geval zijn Twitter-account –: hoe gaat het met iedereen.

Een vloed brulde tot leven. Het internet schokte. Duizenden en nog eens duizenden antwoorden stroomden binnen. Het was de zeldzaamste van alles in tijden als deze: een echt moment van aangrijpende, ontroerende hilariteit. Een bitterzoete.

De meeste mensen vertelden Elmo dat de tijden vreselijk waren en dat ze zich behoorlijk slecht voelden. Arme Elmo. Als reactie daarop deelde Sesamstraat, tot grote eer van hen, de weblinks op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg met iedereen.

Waarom heb ik het eigenlijk over dit kleine moment? Er gebeurt hier veel meer dan op het eerste gezicht lijkt. Het vat onze tijd netjes samen: de surrealiteit ervan, de dystopie en ook de taboes. Een verfijnder cultureel commentaar is nauwelijks denkbaar. Waarom zeg ik dat?

Welkom in het tijdperk van traumadumping. Wat doen we de laatste tijd eigenlijk allemaal op de dorre wildernis van het internet? We “doomscrollen”, dat wil zeggen, we kijken naar de krantenkoppen. Ze vullen ons met de karakteristieke emoties van nu: angst, angst, hopeloosheid, een soort gevoelloze angst. Getraumatiseerd door de meedogenloze somberheid, de nooit eindigende stroom van slecht nieuws, die lijkt op te borrelen vanuit het schimmige centrum van de aarde zelf, wat moeten we...

Er allemaal mee doen?

Dus we zijn begonnen met traumadump. Mijn zusje – God zegene haar – heeft mij daar nog niet zo lang geleden op gewezen. Ik ben er schuldig aan, samen met haar. Op een dag zei ze lachend tegen mij: je bent een trauma aan het dumpen op mij. Ze is van sterker materiaal gemaakt dan ik. Mij? Ik had het over het klimaat, de economie en de politiek gehad. Maakt het echter echt uit als het smorgasbord van dystopie zo breed is?

Wat moeten we er allemaal mee? Wij... traumadump. Omdat we getraumatiseerd zijn.

Ik heb dat op veel manieren besproken. Ik noem misschien wel de belangrijkste macrotrend van dit tijdperk ‘De moderne crisis van het bestaan’. Het is samengevat in wat ik de belangrijkste kaart van de 21e eeuw noem – weet je nog? Het laat zien dat het geluk afvlakt of daalt, terwijl het ongeluk, in al zijn componenten, naar boven explodeert. Dat is nu een langetermijneffect, en dat onderscheid is van belang. De explosie van menselijk ongeluk, die zich nu al ruim tien jaar afspeelt, nadert nu twee solide decennia van verrassende stijgingen.

En inmiddels?

Emoties zijn niet lineair. Wat gebeurt er na een zekere mate van ongelukkigheid – en dat is een veel te brede term, dus laten we het wat fijner definiëren –? Je begint te lijden onder het psychosociale equivalent van wat economen ‘littekens’ noemen. Met andere woorden: er vormen zich wonden. Het eist zijn tol van relaties, van de psyche, van de wil, van alle fundamentele aspecten van het welzijn, van deze constante, niet aflatende storm. Niet alleen van ‘slecht nieuws’, maar van…

Wat precies?

We bevinden ons in een moeilijke, moeilijke tijd. Laten we teruggaan naar Elmo. Wat maakte dit moment niet alleen zo grappig, maar ook zo oprecht? Zo ontroerend, op die bitterzoete, surrealistische manier? Eindelijk is het taboe doorbroken.

Zie je, we mogen het niet hardop zeggen. De dingen zijn verschrikkelijk, en ze breken mij. Ze kraken mijn hersenen uit elkaar. Mijn hoofd doet pijn. Mijn hart breekt. Met de pure, grimmige gruwel van dit alles.

En het is verschrikkelijk. De democratie is, zoals ik vaak beweer, nu niet alleen aan het afnemen, maar ook aan het imploderen, met een snelheid van 10% per decennium. Dat is vanaf het huidige niveau van 20%. Dat geeft ons nog twee tot drie decennia voordat we ons historisch gezien in de nadagen van de democratie bevinden. Verschrikking? Vergeet horrorfilms: we leven in één film. Wat gebeurt er dan? Is het...1984...bij wijze van The Handmaid's Tale? Zijn we terug in de schaduw van de Weimarrepubliek, gekruist met de val van Rome? De geschiedenis kan ons slechts vage contouren van verre herinneringen verschaffen. Herinneringen aan dwaasheid, ondergang, zelfvernietiging.

Dit is het soort tijdperk waarin we ons bevinden.

En de meesten van ons weten het. Tenminste degenen onder ons die verstandige en bedachtzame mensen zijn. Toch worden we onderworpen aan een reeks gekmakende rituelen, die de plek zijn gaan bevolken die we ooit een bloeiende cultuur en een burgerlijke samenleving noemden. Sla een krant open en je wordt gedwongen ‘twee kanten’ te lezen. Alsof er een verstandig argument tegen de democratie of vóór autoritarisme kan worden aangevoerd. Er is een expert die er niet veel mee te maken heeft...de planeet staat in brand. Wat op aarde?

Dat is de eerste set van het gekmakende ritueel. De tweede fase is echter nog erger, en dat bedoel ik in alle opzichten, sociaal, cultureel en individueel. Het is niet de bedoeling dat we er op een volwassen, volwassen manier over praten – vooral niet in de context van onze leiders. Onze leiders vertellen ons dat de dingen…geweldig zijn! Fantastisch! Uitstekend! Niets om je zorgen over te maken, mensen! Waar zijn jullie zo bezorgd over?

De gemiddelde Amerikaan heeft nu ongeveer 11.000 dollar meer nodig om de basisbehoeften te bekostigen dan nog maar een paar jaar geleden. De economie, zeggen onze leiders, ‘boomt’. Ondertussen zijn de feitelijke statistieken zijn ongelooflijk nijpend – van het niet rondkomen van de eindjes, tot schulden die de pan uit rijzen, tot een gevoel van fatalisme, nederlaag en hopeloosheid.

Waar zijn jullie zo bezorgd over?

De tweede fase van het ritueel is dat onze leiders op bijna schijnbaar peformatieve wijze de problemen van deze tijd negeren – de Grote Existentiële Bedreigingen die nu zichtbaar verwoesting plegen aan een klein ding dat ‘menselijke beschaving’ wordt genoemd – en wij worden geacht daarin mee te gaan. dans. Deze... tango van de ondergang. Wel eens gehoord van een folie a deux? Het is iets actueels, een gedeelde waanzin tussen twee mensen, een collectieve waanzin. Het is de bedoeling dat we meespelen met een folie du monde.

We worden allemaal verondersteld de fictie beleefd naar voren te brengen en deel uit te maken van de collectieve waanvoorstelling dat alles hier prima, geweldig, uitstekend is, en dat er niets is om je zorgen over te maken, mensen. Daardoor stapelt al het trauma zich op… dat we uiteindelijk moeten dumpen. Nadat we onze tanden op elkaar hebben geklemd en collectief naar onze rug hebben gekeken om het te onderdrukken, tenminste.

Hoe noem je dat allemaal? Wat gebeurt er als je trauma niet eens wordt erkend, maar onder het tapijt wordt geveegd, opzij wordt geschoven, verborgen, uitgewist? Dat is een vorm van ontmenselijking. Het is een luide en duidelijke boodschap dat jij er niet toe doet – niet op een echte manier, niet als mens, maar als consument, producent, dollarteken, portemonnee, een hulpbron die moet worden geëxploiteerd en geëxtraheerd.

Dat is de reden waarom de wereld haar gebroken hart uitstortte voor…Elmo. Er was niemand anders meer die we konden zien. In ieder geval niet in een leidinggevende positie. Eigenlijk is er geen enkele figuur aan de macht die door de gemiddelde persoon zou kunnen zeggen: “Ik heb pijn, omdat de dingen verschrikkelijk zijn. Ik verlies de hoop en ik voel me machteloos.” Presidenten, premiers, senatoren, congresleden en -vrouwen. Allemaal bezig met het projecteren van deze belachelijke illusie van vertrouwen in een gebroken alles. En zo bleef alleen Elmo over. Dat maakte dit moment zo oprecht, rauw, echt.

Wat doen we terwijl we al dit trauma ervaren, de pijn van een verbrijzeld tijdperk? We gaan achteruit, ook al proberen we dat niet te doen. Infantiele regressie is het meest elementaire en fundamentele verdedigingsmechanisme van de geest tegen een dergelijke constante dreiging – het gevoel van een wereld, een moreel universum, een sociale orde waarin niets en niemand nog veilig, heilig of zelfs maar een cent waard is. Waarin leugens de waarheid overtroeven, agressie en overheersing winnen, haatgegrom en wrok op zoveel lippen komen.

Infantiele regressie. Het is wat er achter de huidige epidemie van demagogie zit: verloren zielen, teruggevallen in hulpeloze, kinderlijke staten, op zoek naar kracht, veiligheid en bescherming in de armen van sterke mannen. Maar het is ook de reden waarom we, grappig en verdrietig, ons tot… Elmo… wendden in de diepten van onze… existentiële wanhoop. Als je je zo slecht voelt, bij wie kun je dan beter je hart uitstorten dan... bij een zachte, vriendelijke kinderpop? Maar we zijn allemaal volwassenen – en dat maakte het moment zo somber grappig.

Met andere woorden: dit alles maakt deel uit van de vele, vele manieren waarop het in onze wereld misgaat. Niemand luistert. De wereld staat in brand, maar het voelt alsof er geen volwassenen in de kamer zijn. Hé, alles staat in brand, roepen we. Is daar iemand? Iedereen? Kijk, daar is...Elmo. Misschien kunnen we het hem vertellen. Hij kan niet veel doen, maar hij zal tenminste iets doen, zoveel anderen niet. Luisteren.

Vrij naar Umair Haque